(Unicode Version)
ထူး၊ ရိုးမရေဒီယိုမဂ္ဂဇင်း
ရခိုင်ပြည်နယ်ရေ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသတစ်ခုဖြစ်တေအလျောက် ငါး၊ ပုစွန်နဲ့ ရီသယံဇာတပေါကြီွဝပါရေ။ ယင်းအထဲမှာ ဂဏန်းက လေ့ မပါမဖြစ်ပါဝင်ပါရေ။ ဂဏန်းလုပ်ငန်းကိုဆိုကေ ပင်လယ်တိ၊ မြစ်အကြီးတိရှိရေ ဒေသတိမှာထက် မြစ်ချေတိ၊ ချောင်းတိရှိရေ ဒေသ တိနဲ့ ကျေးရွာတိမှာ ပိုလို့လုပ်ကိုင်ကတ်စွာပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာဆိုကေ ဒေလုပ်ငန်းရေ ပေါက်တောမြို့နယ်မှာ ပိုတွင်ကျယ်ပါရေ။
ဒေတစ်ပါတ်မှာတော့ကေ ဂဏန်းတိကို ဇာဒေသတိမှာ ဖမ်းယူကတ်ပြီးကေ ဇာကိုလာလို့ရောင်းချကတ်လေ။ ဇာကို တင်ပို့ကတ်လေ။ သူ ရို့လက်ရှိ ကြုံတွိနီရရေ စိန်ခေါ်မှုတိ၊ အခက်ခဲတိကဇာတိလဲ။ စရေအကြောင်းအရာတိကို ပေါက်တောမြို့နယ်အတွင်းက ဂဏန်းလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နီရေလူတိ၊ ဂဏန်းအကြောင်းကိုနားလည်သူတိနဲ့ တွိဆုံမေးမြန်းပြီးကေ တင်ပြပီးချင်ပါရေ။
ဂဏန်းလုပ်ငန်းရေ တစ်ခြားလုပ်ငန်းတိနဲ့ မတူဘဲနဲ့ အရင်းအနှီးများများစားစား စိုက်စရာမလိုဘဲ လုပ်လို့ရရေလုပ်ငန်းချေတစ်ခုပါ။ ယင်း ကြောင့်လေ့ မရှိဆင်းရဲရေ လက်လုပ်လက်စားတိအတွက် ပိုလို့အဆင်ပြေပါရေ။ ပေါက်တောမြို့နယ်မှာဆိုကေ မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင် တိနားမှာ နီထိုင်ကတ်တေ ကျေးရွာတိအားလုံးနီးပါးမှာ ဒေလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ကတ်ပါရေ။ ဂဏန်းကို လောင်းတိ၊ မြုံးတိ၊ ကိုင်းတံတိနဲ့ တတ်နိုင်ရေပိုင် တပိုင်တနိုင်ဖမ်းယူကတ်ပနာ ရရှိလာရေ ဂဏန်းတိကို ပေါက်တောမြို့ထက်မှာ လာရောင်းကတ်ပါရေ။ ချီးငွေတိ၊ အရင်း အနှီးတိထုတ်ပီးပြီးကေ ကျေးရွာတိအထိ လားရောက်ဝယ်ယူသူတိလေ့ ရှိပါရေ။
ပေါက်တောမြို့မစျေးဆိပ်ကမ်းအနီးမှာ နီထိုင်ရေ ကိုအောင်ကျော်လှဆိုကေ ဂဏန်းဝယ်လာစွာ ၁၀ စုနှစ်တစ်ခုကျော်ရှိခပါဗျာလ်။
ဒေအကြောင်းကို သူက “ကျနော်ရို့ကတော့ ရိုးရိုးဂဏန်းရာဝယ်ပါရေ။ ဂဏန်းအနွှေးတိဝယ်စွာက စစ်တွေရို့မှာပဲရှိရေ။ ဂေးမတို့၊ မြီညို၊ အနွှေး သီးသန့်ဝယ်စွာတိရှိရေ။ ဟိုဂဏန်းနဲ့ မတူစွာ မတူ။ အဘိုပါ၊ အမပါ အားလုံးဝယ်ရေ။ အားလုံးတင်(ပို့)ရေ။ (ဂဏန်းဝယ်ရေ) ဒေလုပ်ငန်းတိက ဖဲသာမတတ်နိုင်ကေ လုပ်လို့မရ။ တတ်နိုင်မှရာ လုပ်လို့ရရေ။ ဒေချင့်တိက အရင်းအနှီးများရေ။ ဒေနိဖမ်းကေ မိုးထခါပို့ရေ။ ဂဏန်းက ထားဖို့ဆိုကေ တစ်လ၊ လခွဲခံပါရေ။ ကားတိ ကြာစွာမှာနာစွာ။ ပုံမှန်ထားဖို့ဆိုကေတော့ တစ်လ လောက်ကိုခံရေ။”လို့ ပြောပြပါရေ။
ကျေးရွာတိက လောင်းတိနဲ့ တစ်ဆင့်လာရောင်းကတ်တေ ဂဏန်းတိကို ကိုအောင်ကျော်လှရို့က လူကို မကိုက်အောင် ကြိုးချိုင်စွာ၊ တာရှည်ခံဖို့အတွက် ထုပ်ပိုးစွာတိကို စနစ်တကျလုပ်ဆောင်ရပနာ အဆင်ပြေစွာနဲ့ ပေါက်တောကနီ မင်းပြား၊ ယင်းတစ်ဆင့် မန္တလေး၊ မန္တလေးကနီတစ်ဆင့် တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ် မူဆယ်မြို့ကို တင်ပို့စွာပါ။
“ဂဏန်းကို ကြိုးချိုင်ပြီးကေလာသွင်းကတ်တေ။ ကျနော်ရို့မှာတော့ကေ ကြိုးအနီနဲ့ (ပြန်) ချိုင်ရရေ။ ပြီးကေမှ ပို့ရရေ။ သ တင်းစာနဲ့ထည့်ထားရေ။ ပူရေရာသီဆိုကေ ရခဲဗူးမှာ ရခဲထည့်ပနာ ရီထည့်ပြီးကေ ထားရရေ။ အအီးရအောင်။ ဂဏန်းက ရီမတိုက်ပဲ ၃၊ ၄ ရက်လောက်ခံရေ။ ဒေကလားကေ တစ်ရက်ကြာရေ။ ဇက်ကူးရသိမ့်ရေ။ စစ်ဖြစ်ကေ မလားရသိမ့်။ ဟိုတခါလေ့ စစ်ဖြစ်နီလို့ ကားက ပြန် လာခရရေ။”လို့ ကိုအောင်ကျော်လှရို့ ဒိုင်မှာ အလုပ်လုပ်တေ မောင်ထွန်းနိုင်လင်းက ရှင်းပြပါရေ။
၁၁ ကေဂျီ (11 KG) အလီးချိန်ရှိရေ ဂဏန်းတစ်တာ (တစ်ဗူး) စီကို တိုက်ရိုက်ဖမ်းရေလူတိပါးက ၇ သောင်းကနီ ၁ သိန်းစသဖြင့် စျီး ကောင်းကေ ကောင်းသလောက် စျီးပီးဝယ်ယူကတ်ပြီးကေ အဝယ်ဒိုင်တိက ပြန်ရောင်းချရေအခါမှာတော့ ၂ သိန်းလောက်ကနီ ၃ သိ န်းလောက်အထိ ရရှိကတ်ပါရေ။
“တရုတ်သင်္ကြန်နဲ့ ဒေနိပေါက်စျေးက ဂဏန်းတစ်ဘူးကို သုံးသိန်းလောက်ရှိပါရေ။ ကျနော်ရို့ အောက်ကနီပြီးကေ ၂ သိန်း ခွဲ၊ ၂ သိန်းနဲ့ မှန်းလို့တင်လိုက်ကေ ကံကောင်းကေ စျီးက ဒေထက်တက်လားရေ။ ကံမကောင်းကေ ဒေထက်ကျလားရေ။ ကားစရိတ်တိ ဆိုကေ မန္တလေးပွဲရုံက တခါတည်းဖြတ်ချလိုက်တေ။ မူဆယ်က တရုတ်တိ တခါတည်းဖြတ်ချတေ။ ဒေပိုင်ဂဏန်းတစ်ဗူးကို စရိတ်က ၂ သောင်းကျော်၊ ၃ သောင်းလောက် စရိတ်ပေါက်လားရေ။”လို့ ကိုအောင်ကျော်လှက ပြောပါရေ။
ဂဏန်းတင်ပို့သူတိရဲ့ စျီးကောင်းရရှိမှုရေ ဂဏန်းရဲ့အရည်အသွေးပေါ်မှာ အဓိကမူတည်ရေပိုင် တရုတ်နိုင်ငံမှာ ပွဲလမ်းသဘင်ကျချိန် တိမှာလေ့ စျီးကောင်းရရှိတတ်ပါရေ။ ရခိုင်ပြည်နယ်ကနီ အခုပိုင် တောတောင်အဆင့်ဆင့်ကိုကျော်ဖြတ်ပနာ ဂဏန်းတင်ပို့ရေအခါမှာ လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးထင်သလောက် မကောင်းစွာ၊ နောက်ပြီးကေ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ခရီးလမ်းမှာ ကြံ့ကြာစွာတိ ဖြစ်ပေါ် တတ်ပါရေ။
ဒေပိုင်ကြံ့ကြာရေဆိုရေနေရာမှာ ပုံမှန်ရက်ရာ ကြာမြင့်ကေ ပြဿနာမရှိကေလေ့ လိုအပ်စွာထက် ကြာလားဗျာလ်ဆိုကေ ပြဿနာရှိလာ ပါဗျာလ်။ ဇာကြောင့်လဲဆိုကေ ယင်းနောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့ ဂဏန်းသီစွာတိ ဖြစ်ပေါ်တတ်လို့ပါ။ ဒေကိစ္စရပ်တိရေ ဂဏန်းကို တိုက် ရိုက်ဖမ်းယူရောင်းချသူတိအဖို့ ပြဿနာမရှိကေလေ့ သူရို့ပါးက တစ်ဆင့်ဝယ်ယူပနာ အခုပိုင် နိုင်ငံခြားကို တင်ပို့ရေလူတိမှာ နစ်နာမှုတိ အများကြီး ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါရေ။
ဒေအခက်အခဲကို ပေါက်တောမြို့နယ်က ဂဏန်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတိ စလို့တင်ပို့ခါကပင် ကြုံလာရကတ်ရစွာဖြစ်ကေလေ့ ဒေနိအထိ မပြောင်းလဲနိုင်သိမ့်ပါ။ ဦးဝင်းလှိုင်ဆိုသူက အခုပိုင် ပြောပြပါရေ။ သူဆိုကေလေ့ ဒေလုပ်ငန်းကို ၂၀၀၀ ခုနှစ်ကပင်လုပ်ကိုင်ခဖူးကေ လုပ် ငန်းအကြောင်းကို နားလည်သူတစ်ဦးပါ။
“ပြောရမယ်ဆိုကေက ဂဏန်းဒိုင်တိက မလုပ်နိုင်ခကတ်ယာ။ အဓိကအကြောင်းအရင်းက ဇာလဲဆိုကေ ရခိုင်ပြည်နယ် ရီလုပ်ငန်းမှာ စျီးကွက်ကောင်းရေ။ လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေး မကောင်းစွာနဲ့ အဓိကဆိုင်ရေ။ ဂဏန်းရှုံးရေဆိုစွာကလေ့ (တရုတ်) ဟိုးက ဂဏန်းစျီးချလိုက်လို့ ရှုံးစွာ မဟုတ်။ ဂဏန်းသီလို့ ရှုံးစွာရာရှိရေ။ အဓိကက ရခိုင်ကထွက်တေ ဂဏန်းကို ဇာနည်းနဲ့ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပို့နိုင် ဖို့လည်းဆိုစွာကို ဖန်တီးပီးနိုင်ဖို့ လူမရှိ။ လုပ်ငန်းရှင်အနေနဲ့လေ့ မကျွမ်းကျင်နိုင်။ အစိုးရအနေနဲ့လေ့ အခွံရာယူစွာ။ မဖန်တီးပီးနိုင်။ အဓိ က နာစွာက ဝယ်ရေလူတိနာရေ။”လို့ သူက ရင်ဖွင့်လာပါရေ။
ဒေပိုင်အခက်ခဲတိကြောင့် အရင်က ဂဏန်းအဝယ်ဒိုင်တိ ပေါပေါများများရှိခရေ ပေါက်တောမြို့မှာ အခုဆိုကေ ဒိုင်တစ်ခုရာကျန်စွာ ကိုယ်တိုင်မြင်တွိခရပါရေ။
“အဓိက ကျနော်ရို့ ရခိုင်ပြည်မှာ ဒေဖက်က တော်တော်များများထွက်တေ။ ပေါက်တောက အဓိကယာ ဂဏန်းလုပ်ငန်း မှာ။ အဓိကဆိုးရွားစွာက ရက်ကြာလားကေ ဂဏန်းသီရေ။ ဂဏန်းသီကေ စျီးကွက်ချလိုက်တေ။ တရုတ်တိက။ အဓိကရှုံးစွာက ဂဏန်း သီလို့။ ဟိုးအထက်ထက်ကနီလေ့ ယင်းပိုင်။ ကားလမ်းမပေါက်ဘဲနဲ့ တပ်တောင်ရို့၊ တောင်ကုတ်ရို့ကို လားပို့တုန်းကလေ့ ဘုတ်ချေတိနဲ့ လားပို့ရရေ။ တစ်ဆင့်၊ တစ်ဆင့်လားပို့ရရေ။ ဟိုဖက်ကို ရောက်ကေ ဂဏန်းသီရေ။ ရက်ကြာလားကေ။ (ကား) တော်တော်များများ လမ်း မှာလေ့ ရပ်ထားရစွာများရေ။”လို့ သူက ဆက်ပြောပါရေ။
ဒေပိုင်အခက်ခဲတိကိုရာမက သူရို့ကြုံနီရရေ ဒေထက်ကြီးမားရေပြဿနာကလေ့ ရှိနီပါသိမ့်ရေ။ ယင်းချင့်ကတော့ ပြိုင်ဆိုင်မှုပြဿနာပါ။ တရုတ်ပြည်ကို ဂဏန်းတင်ပို့ရေခါ ရခိုင်ပြည်နယ်ရေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ထက်နှစ်ပေါင်းများစွာ ရှိကျခကေလေ့ အခုအချိန်မှာတော့ ဘင်္ဂလား ဒေ့ရှ်က ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ကျော်လွန်လားပိုင် မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုကေလေ့ ဧရာဝတီထက် စျီးနှိမ်ခံနေရပြီးကေ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ တောင် တောင်ကုတ်ကဂဏန်းက ပိုပြီးကေ စျီးကောင်းရပါရေ။
ဒေချင့်တိအားလုံးရေ လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးအားနည်းမှုကြောင့် ဖြစ်တေဆိုရေအကြောင်းကို ဦးဝင်းလှိုင်က အခုပိုင် ပြောပြလာပါရေ။
“ဘင်္ဂလားကနီပြီးကေ အရင်ဆိုကေ ဂဏန်းရောင်းသံတောင် မကြားဖူး။ ရခိုင်ပြည်ကစလို့ ဂဏန်းတင်ပို့ရေဆိုခါကနီ သူ ရို့ပို့စွာ။ အခုဆိုကေ ဘင်္ဂလားဖက်က လေယာဉ်နဲ့ ပို့နိုင်ရေ အဆင့်။ မြန်မာနိုင်ငံကိုကျော်ပြီးမှ တရုတ်ပြည်ကို လားရစွာတောင် လေယ ာဉ်နဲ့ ပို့နိုင်ရေအဆင့်။ မြန်မာနိုင်ငံက ဒေပိုင်ပို့နိုင်အောင် ဖန်တီးပီးဖို့လူ မရှိ။ ပြောရဖို့ဆိုကေ မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်တေဂဏန်းထဲမှာတောင် မှ ဧရာဝတီဂဏန်းက စျီးမြင့်လားရေ။”
“ဂဏန်းအချင်းချင်းမှာ ဧရာဝတီကဂဏန်း ဇာကြောင့် စျီးမြင့်လားလေဆိုကေ Quality ကော်လတီကောင်းရေ။ ဇာလို့ အ ရည်အသွေးကောင်းလေဆိုကေ လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးကောင်းရေ။ တရုတ်ပြည် မူဆယ်ကို မြန်မြန်ဆန်ဆန်နဲ့ရောက်နိုင်ရေ။ မူဆယ် ကိုရောက်လို့ ဟိုဖက်ကမ်းကို ကူးလိုက်စွာနဲ့ ကော်လတီကောင်းလို့ စျီးကွက်ကောင်းရေ။ ဧရာဝတီနဲ့ ပြိုင်လို့ရောင်းကေ (ရခိုင်ကဂဏန်း) ရှုံးရေ။ ရခိုင်ပြည်ထဲမှာတောင်မှ တောင်ကုတ်က ဂဏန်းနဲ့ ပြိုင်လို့ ရောင်းပြန်ကေလေ့ ရှုံးရေ။ တောင်ကုတ်က ဂဏန်းလေ့ ယင်းနည်းလ ည်းကောင်း လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးကောင်းရေ။ မြန်ရေ။”
ဂဏန်းဒိုင်လုပ်ငန်းလုပ်တေ ကိုအောင်ကျော်လှက သူရို့ဖြစ်စီချင်ရေ ပုံစံနဲ့ ကြုံနီရရေအခက်ခဲကို အခုပိုင် နှိုင်းယှဉ်ရှင်းပြပါရေ။
“ကျနော်တို့ ဖြစ်စီချင်စွာက ဘင်္ဂလားရို ့ဘက်ကပိုင် တစ်ခါတည်းနဲ့ လေယာဉ်နဲ့ လားနိုင်ဖို့ဆိုကေ ၅ သောင်းလောက်ပီးရ ကေလေ့ ကျနော်ရို့အတွက် ကျန်ပါရေ။ ဇာလို့ဆိုကေ အမြတ်အစွန်းကိုအရင်သိရရေ။ လမ်းမှာသီလားရေဂဏန်းတိတောင်မှ ၅ သောင်း ဖိုးထက်များရေ။”
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ ဂဏန်းက အလိုလိုထွက်ရှိနီပြီးသားဖြစ်တေပိုင် စျီးကွက်ကလေ့ ရှိနီပြီးသားဖြစ်ပါရေ။ ယကေလေ့ အခုကြုံ နီရရေ အဓိက ပြဿနာကတော့ တင်ပို့ရေအခါမှာ မြန်မြန်ဆန်ဆန် မတင်ပို့နိုင်စွာကြောင့် ဂဏန်းသီပြီးကေ လိုအပ်တေ ငွေကြေးပမာဏ မရရှိနိုင်စွာပါ။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကတင်ပို့ရေပိုင် လေယာဉ်နဲ့ တင်ပို့နိုင်အောင် ဆောင်ရွက်ပီးစွာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဧရာဝတီနဲ့ တောင်ကုတ်ရို့က ပိုင် လမ်းခရီးချောပြီးကေ တင်ပို့ရလွယ်ကူရေ အနေအထားတစ်ခုဖြစ်ဖြစ် တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်တိက စဉ်းစားအဖြေရှာဗျာလ် လုပ်ဆောင်သင့် ပါရေ။
သူတို့ အဓိက လိုအပ်စွာကတော့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဇာနည်းနဲ့ တင်ပို့နိုင်ဖို့လည်းဆိုစွာပါ။
အခုပိုင် ဂဏန်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူ ဒေသခံတိ အဓိက ကြုံတွိနီရရေ အခက်ခဲတိကို လစ်လျူရှုနီကေတော့ လက်ရှိအခြေအနေထက်မက ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့ ဂဏန်းစျီးကွက် ကျဆင်းလာဖို့ဖြစ်တေပိုင် ထောင်ပေါင်းများစွာသော အခြေခံလူတန်းစားတိရဲ့ စားဝတ်နီရေးမှာလေ့ ခဲ ယဉ်းလားဖို့ဖြစ်ပြီးကေ အစိုးရရဲ့အခွန်ရရေ ကဏ္ဍတစ်ခုကိုလေ့ လမ်းပိတ်လိုက်တေပိုင် ဖြစ်လားပါလိမ့်မယ်။
(Zawgyi Version)
ရခိုင္ျပည္နယ္က ဂဏန္းလုပ္ငန္း
ထူး၊ ႐ိုးမေရဒီယိုမဂၢဇင္း
ရခိုင္ျပည္နယ္ေရ ပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသတစ္ခုျဖစ္ေတအေလ်ာက္ ငါး၊ ပုစြန္နဲ႔ ရီသယံဇာတေပါႀကီြဝပါေရ။ ယင္းအထဲမွာ ဂဏန္းက ေလ့ မပါမျဖစ္ပါဝင္ပါေရ။ ဂဏန္းလုပ္ငန္းကိုဆိုေက ပင္လယ္တိ၊ ျမစ္အႀကီးတိရွိေရ ေဒသတိမွာထက္ ျမစ္ေခ်တိ၊ ေခ်ာင္းတိရွိေရ ေဒသ တိနဲ႔ ေက်းရြာတိမွာ ပိုလို႔လုပ္ကိုင္ကတ္စြာပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာဆုိေက ေဒလုပ္ငန္းေရ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွာ ပိုတြင္က်ယ္ပါေရ။
ေဒတစ္ပါတ္မွာေတာ့ေက ဂဏန္းတိကို ဇာေဒသတိမွာ ဖမ္းယူကတ္ၿပီးေက ဇာကိုလာလို႔ေရာင္းခ်ကတ္ေလ။ ဇာကို တင္ပို႔ကတ္ေလ။ သူ ႐ို႕လက္ရွိ ႀကံဳတြိနီရေရ စိန္ေခၚမႈတိ၊ အခက္ခဲတိကဇာတိလဲ။ စေရအေၾကာင္းအရာတိကို ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ဂဏန္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္နီေရလူတိ၊ ဂဏန္းအေၾကာင္းကိုနားလည္သူတိနဲ႔ တိြဆုံေမးျမန္းၿပီးေက တင္ျပပီးခ်င္ပါေရ။
ဂဏန္းလုပ္ငန္းေရ တစ္ျခားလုပ္ငန္းတိနဲ႔ မတူဘဲနဲ႔ အရင္းအႏွီးမ်ားမ်ားစားစား စိုက္စရာမလိုဘဲ လုပ္လို႔ရေရလုပ္ငန္းေခ်တစ္ခုပါ။ ယင္း ေၾကာင့္ေလ့ မရွိဆင္းရဲေရ လက္လုပ္လက္စားတိအတြက္ ပိုလို႔အဆင္ေျပပါေရ။ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွာဆိုေက ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အိုင္ တိနားမွာ နီထိုင္ကတ္ေတ ေက်းရြာတိအားလုံးနီးပါးမွာ ေဒလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ကတ္ပါေရ။ ဂဏန္းကို ေလာင္းတိ၊ ၿမံဳးတိ၊ ကိုင္းတံတိနဲ႔ တတ္ႏိုင္ေရပိုင္ တပိုင္တႏိုင္ဖမ္းယူကတ္ပနာ ရရွိလာေရ ဂဏန္းတိကို ေပါက္ေတာၿမိဳ႕ထက္မွာ လာေရာင္းကတ္ပါေရ။ ခီ်းေငြတိ၊ အရင္း အႏွီးတိထုတ္ပီးၿပီးေက ေက်းရြာတိအထိ လားေရာက္ဝယ္ယူသူတိေလ့ ရွိပါေရ။
ေပါက္ေတာၿမိဳ႕မေစ်းဆိပ္ကမ္းအနီးမွာ နီထိုင္ေရ ကိုေအာင္ေက်ာ္လွဆိုေက ဂဏန္းဝယ္လာစြာ ၁၀ စုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ရွိခပါဗ်ာလ္။
ေဒအေၾကာင္းကို သူက “က်ေနာ္႐ို႕ကေတာ့ ႐ိုး႐ိုးဂဏန္းရာဝယ္ပါေရ။ ဂဏန္းအေႏႊးတိဝယ္စြာက စစ္ေတြ႐ို႕မွာပဲရွိေရ။ ေဂးမတို႔၊ ျမီညိဳ၊ အေႏႊး သီးသန္႔ဝယ္စြာတိရွိေရ။ ဟိုဂဏန္းနဲ႔ မတူစြာ မတူ။ အဘိုပါ၊ အမပါ အားလုံးဝယ္ေရ။ အားလုံးတင္(ပို႔)ေရ။ (ဂဏန္းဝယ္ေရ) ေဒလုပ္ငန္းတိက ဖဲသာမတတ္ႏိုင္ေက လုပ္လို႔မရ။ တတ္ႏိုင္မွရာ လုပ္လို႔ရေရ။ ေဒခ်င့္တိက အရင္းအႏွီးမ်ားေရ။ ေဒနိဖမ္းေက မိုးထခါပို႔ေရ။ ဂဏန္းက ထားဖို႔ဆိုေက တစ္လ၊ လခြဲခံပါေရ။ ကားတိ ၾကာစြာမွာနာစြာ။ ပုံမွန္ထားဖို႔ဆိုေကေတာ့ တစ္လ ေလာက္ကိုခံေရ။”လို႔ ေျပာျပပါေရ။
ေက်းရြာတိက ေလာင္းတိနဲ႔ တစ္ဆင့္လာေရာင္းကတ္ေတ ဂဏန္းတိကို ကိုေအာင္ေက်ာ္လွ႐ို႕က လူကို မကိုက္ေအာင္ ႀကိဳးခ်ိဳင္စြာ၊ တာရွည္ခံဖို႔အတြက္ ထုပ္ပိုးစြာတိကို စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ရပနာ အဆင္ေျပစြာနဲ႔ ေပါက္ေတာကနီ မင္းျပား၊ ယင္းတစ္ဆင့္ မႏၱေလး၊ မႏၱေလးကနီတစ္ဆင့္ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ မူဆယ္ၿမိဳ႕ကို တင္ပို႔စြာပါ။
“ဂဏန္းကို ႀကိဳးခ်ိဳင္ၿပီးေကလာသြင္းကတ္ေတ။ က်ေနာ္႐ို႕မွာေတာ့ေက ႀကိဳးအနီနဲ႔ (ျပန္) ခ်ိဳင္ရေရ။ ၿပီးေကမွ ပို႔ရေရ။ သ တင္းစာနဲ႔ထည့္ထားေရ။ ပူေရရာသီဆိုေက ရခဲဗူးမွာ ရခဲထည့္ပနာ ရီထည့္ၿပီးေက ထားရေရ။ အအီးရေအာင္။ ဂဏန္းက ရီမတိုက္ပဲ ၃၊ ၄ ရက္ေလာက္ခံေရ။ ေဒကလားေက တစ္ရက္ၾကာေရ။ ဇက္ကူးရသိမ့္ေရ။ စစ္ျဖစ္ေက မလားရသိမ့္။ ဟိုတခါေလ့ စစ္ျဖစ္နီလို႔ ကားက ျပန္ လာခရေရ။”လို႔ ကိုေအာင္ေက်ာ္လွ႐ို႕ ဒိုင္မွာ အလုပ္လုပ္ေတ ေမာင္ထြန္းႏိုင္လင္းက ရွင္းျပပါေရ။
၁၁ ေကဂ်ီ (11 KG) အလီးခ်ိန္ရွိေရ ဂဏန္းတစ္တာ (တစ္ဗူး) စီကို တိုက္႐ိုက္ဖမ္းေရလူတိပါးက ၇ ေသာင္းကနီ ၁ သိန္းစသျဖင့္ စီ်း ေကာင္းေက ေကာင္းသေလာက္ စီ်းပီးဝယ္ယူကတ္ၿပီးေက အဝယ္ဒိုင္တိက ျပန္ေရာင္းခ်ေရအခါမွာေတာ့ ၂ သိန္းေလာက္ကနီ ၃ သိ န္းေလာက္အထိ ရရွိကတ္ပါေရ။
“တ႐ုတ္သႀကၤန္နဲ႔ ေဒနိေပါက္ေစ်းက ဂဏန္းတစ္ဘူးကို သုံးသိန္းေလာက္ရွိပါေရ။ က်ေနာ္႐ို႕ ေအာက္ကနီၿပီးေက ၂ သိန္း ခြဲ၊ ၂ သိန္းနဲ႔ မွန္းလို႔တင္လိုက္ေက ကံေကာင္းေက စီ်းက ေဒထက္တက္လားေရ။ ကံမေကာင္းေက ေဒထက္က်လားေရ။ ကားစရိတ္တိ ဆိုေက မႏၱေလးပြဲ႐ုံက တခါတည္းျဖတ္ခ်လိုက္ေတ။ မူဆယ္က တ႐ုတ္တိ တခါတည္းျဖတ္ခ်ေတ။ ေဒပိုင္ဂဏန္းတစ္ဗူးကို စရိတ္က ၂ ေသာင္းေက်ာ္၊ ၃ ေသာင္းေလာက္ စရိတ္ေပါက္လားေရ။”လို႔ ကိုေအာင္ေက်ာ္လွက ေျပာပါေရ။
ဂဏန္းတင္ပို႔သူတိရဲ႕ စီ်းေကာင္းရရွိမႈေရ ဂဏန္းရဲ႕အရည္အေသြးေပၚမွာ အဓိကမူတည္ေရပိုင္ တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ ပြဲလမ္းသဘင္က်ခ်ိန္ တိမွာေလ့ စီ်းေကာင္းရရွိတတ္ပါေရ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကနီ အခုပိုင္ ေတာေတာင္အဆင့္ဆင့္ကိုေက်ာ္ျဖတ္ပနာ ဂဏန္းတင္ပို႔ေရအခါမွာ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးထင္သေလာက္ မေကာင္းစြာ၊ ေနာက္ၿပီးေက အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ခရီးလမ္းမွာ ႀကံ့ၾကာစြာတိ ျဖစ္ေပၚ တတ္ပါေရ။
ေဒပိုင္ႀကံ့ၾကာေရဆိုေရေနရာမွာ ပုံမွန္ရက္ရာ ၾကာျမင့္ေက ျပႆနာမရွိေကေလ့ လိုအပ္စြာထက္ ၾကာလားဗ်ာလ္ဆိုေက ျပႆနာရွိလာ ပါဗ်ာလ္။ ဇာေၾကာင့္လဲဆိုေက ယင္းေနာက္ဆက္တြဲ အေနနဲ႔ ဂဏန္းသီစြာတိ ျဖစ္ေပၚတတ္လို႔ပါ။ ေဒကိစၥရပ္တိေရ ဂဏန္းကို တိုက္ ႐ိုက္ဖမ္းယူေရာင္းခ်သူတိအဖို႔ ျပႆနာမရွိေကေလ့ သူ႐ို႕ပါးက တစ္ဆင့္ဝယ္ယူပနာ အခုပိုင္ ႏိုင္ငံျခားကို တင္ပို႔ေရလူတိမွာ နစ္နာမႈတိ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါေရ။
ေဒအခက္အခဲကို ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္က ဂဏန္းလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူတိ စလို႔တင္ပို႔ခါကပင္ ႀကံဳလာရကတ္ရစြာျဖစ္ေကေလ့ ေဒနိအထိ မေျပာင္းလဲႏိုင္သိမ့္ပါ။ ဦးဝင္းလိႈင္ဆိုသူက အခုပိုင္ ေျပာျပပါေရ။ သူဆိုေကေလ့ ေဒလုပ္ငန္းကို ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ကပင္လုပ္ကိုင္ခဖူးေက လုပ္ ငန္းအေၾကာင္းကို နားလည္သူတစ္ဦးပါ။
“ေျပာရမယ္ဆိုေကက ဂဏန္းဒိုင္တိက မလုပ္ႏုိင္ခကတ္ယာ။ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းက ဇာလဲဆိုေက ရခိုင္ျပည္နယ္ ရီလုပ္ငန္းမွာ စီ်းကြက္ေကာင္းေရ။ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး မေကာင္းစြာနဲ႔ အဓိကဆိုင္ေရ။ ဂဏန္း႐ႈံးေရဆိုစြာကေလ့ (တရုတ္) ဟိုးက ဂဏန္းစီ်းခ်လိုက္လို႔ ႐ႈံးစြာ မဟုတ္။ ဂဏန္းသီလို႔ ႐ႈံးစြာရာရွိေရ။ အဓိကက ရခိုင္ကထြက္ေတ ဂဏန္းကို ဇာနည္းနဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပို႔ႏိုင္ ဖို႔လည္းဆိုစြာကို ဖန္တီးပီးႏိုင္ဖို႔ လူမရွိ။ လုပ္ငန္းရွင္အေနနဲ႔ေလ့ မကြ်မ္းက်င္ႏိုင္။ အစိုးရအေနနဲ႔ေလ့ အခြံရာယူစြာ။ မဖန္တီးပီးႏိုင္။ အဓိ က နာစြာက ဝယ္ေရလူတိနာေရ။”လို႔ သူက ရင္ဖြင့္လာပါေရ။
ေဒပိုင္အခက္ခဲတိေၾကာင့္ အရင္က ဂဏန္းအဝယ္ဒိုင္တိ ေပါေပါမ်ားမ်ားရွိခေရ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕မွာ အခုဆိုေက ဒိုင္တစ္ခုရာက်န္စြာ ကိုယ္တိုင္ျမင္တြိခရပါေရ။
“အဓိက က်ေနာ္႐ို႕ ရခိုင္ျပည္မွာ ေဒဖက္က ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားထြက္ေတ။ ေပါက္ေတာက အဓိကယာ ဂဏန္းလုပ္ငန္း မွာ။ အဓိကဆိုးရြားစြာက ရက္ၾကာလားေက ဂဏန္းသီေရ။ ဂဏန္းသီေက စီ်းကြက္ခ်လိုက္ေတ။ တ႐ုတ္တိက။ အဓိက႐ႈံးစြာက ဂဏန္း သီလို႔။ ဟိုးအထက္ထက္ကနီေလ့ ယင္းပိုင္။ ကားလမ္းမေပါက္ဘဲနဲ႔ တပ္ေတာင္႐ို႕၊ ေတာင္ကုတ္႐ို႕ကို လားပို႔တုန္းကေလ့ ဘုတ္ေခ်တိနဲ႔ လားပို႔ရေရ။ တစ္ဆင့္၊ တစ္ဆင့္လားပို႔ရေရ။ ဟိုဖက္ကို ေရာက္ေက ဂဏန္းသီေရ။ ရက္ၾကာလားေက။ (ကား) ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လမ္း မွာေလ့ ရပ္ထားရစြာမ်ားေရ။”လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါေရ။
ေဒပိုင္အခက္ခဲတိကိုရာမက သူ႐ို႕ႀကံဳနီရေရ ေဒထက္ႀကီးမားေရျပႆနာကေလ့ ရွိနီပါသိမ့္ေရ။ ယင္းခ်င့္ကေတာ့ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈျပႆနာပါ။ တရုတ္ျပည္ကို ဂဏန္းတင္ပို႔ေရခါ ရခိုင္ျပည္နယ္ေရ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ထက္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိက်ခေကေလ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ေက်ာ္လြန္လားပိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဆိုေကေလ့ ဧရာဝတီထက္ စီ်းႏွိမ္ခံေနရၿပီးေက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ ေတာင္ ေတာင္ကုတ္ကဂဏန္းက ပိုၿပီးေက စ်ီးေကာင္းရပါေရ။
ေဒခ်င့္တိအားလုံးေရ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးအားနည္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေတဆိုေရအေၾကာင္းကို ဦးဝင္းလိႈင္က အခုပိုင္ ေျပာျပလာပါေရ။
“ဘဂၤလားကနီၿပီးေက အရင္ဆိုေက ဂဏန္းေရာင္းသံေတာင္ မၾကားဖူး။ ရခိုင္ျပည္ကစလို႔ ဂဏန္းတင္ပို႔ေရဆိုခါကနီ သူ ႐ို႕ပို႔စြာ။ အခုဆိုေက ဘဂၤလားဖက္က ေလယာဥ္နဲ႔ ပို႔ႏိုင္ေရ အဆင့္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိေက်ာ္ၿပီးမွ တ႐ုတ္ျပည္ကို လားရစြာေတာင္ ေလယ ာဥ္နဲ႔ ပို႔ႏိုင္ေရအဆင့္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေဒပိုင္ပို႔ႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးပီးဖို႔လူ မရွိ။ ေျပာရဖို႔ဆိုေက ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္ေတဂဏန္းထဲမွာေတာင္ မွ ဧရာဝတီဂဏန္းက စ်ီးျမင့္လားေရ။”
“ဂဏန္းအခ်င္းခ်င္းမွာ ဧရာဝတီကဂဏန္း ဇာေၾကာင့္ စ်ီးျမင့္လားေလဆိုေက Quality ေကာ္လတီေကာင္းေရ။ ဇာလို႔ အ ရည္အေသြးေကာင္းေလဆိုေက လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးေကာင္းေရ။ တရုတ္ျပည္ မူဆယ္ကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ေရာက္ႏိုင္ေရ။ မူဆယ္ ကိုေရာက္လို႔ ဟိုဖက္ကမ္းကို ကူးလိုက္စြာနဲ႔ ေကာ္လတီေကာင္းလို႔ စ်ီးကြက္ေကာင္းေရ။ ဧရာဝတီနဲ႔ ၿပိဳင္လို႔ေရာင္းေက (ရခိုင္ကဂဏန္း) ႐ႈံးေရ။ ရခိုင္ျပည္ထဲမွာေတာင္မွ ေတာင္ကုတ္က ဂဏန္းနဲ႔ ၿပိဳင္လို႔ ေရာင္းျပန္ေကေလ့ ႐ႈံးေရ။ ေတာင္ကုတ္က ဂဏန္းေလ့ ယင္းနည္းလ ည္းေကာင္း လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးေကာင္းေရ။ ျမန္ေရ။”
ဂဏန္းဒိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ေတ ကိုေအာင္ေက်ာ္လွက သူရို႕ျဖစ္စီခ်င္ေရ ပုံစံနဲ႔ ႀကံဳနီရေရအခက္ခဲကို အခုပိုင္ ႏိႈင္းယွဥ္ရွင္းျပပါေရ။
“က်ေနာ္တို႔ ျဖစ္စီခ်င္စြာက ဘဂၤလား႐ို ႔ဘက္ကပိုင္ တစ္ခါတည္းနဲ႔ ေလယာဥ္နဲ႔ လားႏုိင္ဖို႔ဆိုေက ၅ ေသာင္းေလာက္ပီးရ ေကေလ့ က်ေနာ္႐ို႕အတြက္ က်န္ပါေရ။ ဇာလို႔ဆိုေက အျမတ္အစြန္းကိုအရင္သိရေရ။ လမ္းမွာသီလားေရဂဏန္းတိေတာင္မွ ၅ ေသာင္း ဖိုးထက္မ်ားေရ။”
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဂဏန္းက အလိုလိုထြက္ရွိနီၿပီးသားျဖစ္ေတပိုင္ စ်ီးကြက္ကေလ့ ရွိနီၿပီးသားျဖစ္ပါေရ။ ယေကေလ့ အခုႀကံဳ နီရေရ အဓိက ျပႆနာကေတာ့ တင္ပုိ႔ေရအခါမွာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ မတင္ပို႔ႏိုင္စြာေၾကာင့္ ဂဏန္းသီၿပီးေက လိုအပ္ေတ ေငြေၾကးပမာဏ မရရွိႏိုင္စြာပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကတင္ပို႔ေရပိုင္ ေလယာဥ္နဲ႔ တင္ပို႔ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ပီးစြာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဧရာဝတီနဲ႔ ေတာင္ကုတ္႐ို႕က ပိုင္ လမ္းခရီးေခ်ာၿပီးေက တင္ပို႔ရလြယ္ကူေရ အေနအထားတစ္ခုျဖစ္ျဖစ္ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္တိက စဥ္းစားအေျဖရွာဗ်ာလ္ လုပ္ေဆာင္သင့္ ပါေရ။
သူတုိ႔ အဓိက လိုအပ္စြာကေတာ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဇာနည္းနဲ႔ တင္ပို႔ႏိုင္ဖို႔လည္းဆိုစြာပါ။
အခုပိုင္ ဂဏန္းလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူ ေဒသခံတိ အဓိက ႀကံဳတိြနီရေရ အခက္ခဲတိကို လစ္လ်ဴ႐ႈနီေကေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနထက္မက ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ဂဏန္းစ်ီးကြက္ က်ဆင္းလာဖို႔ျဖစ္ေတပိုင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ အေျခခံလူတန္းစားတိရဲ႕ စားဝတ္နီေရးမွာေလ့ ခဲ ယဥ္းလားဖို႔ျဖစ္ၿပီးေက အစိုးရရဲ႕အခြန္ရေရ က႑တစ္ခုကိုေလ့ လမ္းပိတ္လိုက္ေတပိုင္ ျဖစ္လားပါလိမ့္မယ္။
1,102 total views, 2 views today