Htoo | Arakan Yoma
ဗုဒၵဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိခစိုင္က တာဝတိ ံသာနတ္ျပည္မွာ ၃ လတိုင္တိုင္သီတင္းသုံးခေရ ဝါတြင္းကာလ ေနာက္ဆုံးလ ျဖစ္ေတ ဝါကၽြတ္လက ဗုဒၵဘာသာဝင္တိအတြက္ အထြဋ္အျမတ္လတိထဲကတစ္လ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းနိေရ အဘိဓမၼာအခါေတာ္နိ ေလ့ ျဖစ္ပါေရ။
ေဒပိုင္ရက္ႀကီးနိႀကီးမွာေတာ့ ဗုဒၵဘာသာဝင္တိုင္းက ကုသိုလ္ယူလိရွိကတ္ပါေရ။ ကုသိုလ္ယူေရအခ်ိန္မွာလည္း ေနရာေဒသအလိုက္ ၿမိဳ႕၊ ရြာအလိုက္ ကြဲျပားေလ့ရွိပါေရ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာေတာ့ ဆြမ္းေတာ္ႀကီးေလာင္းပြဲနဲ႔ မီးထြန္းပြဲေတာ္လုပ္ေတဓေလ့တိက ထင္ ရွားပါေရ။ မထင္မရွားေကလည္း ကေကာင္း ခ်စ္စရာေကာင္းေရ ဓေလ့တိနဲ႔ ကုသိုလ္ယူကတ္ေတ ေဒသတိလည္း ရွိပါေရ။
အခုတင္ျပဖို႔ ဓေလ့တိေရ ေတာဓေလ့၊ ေတာသဘာဝျဖစ္ၿပီးေက ယင္းနိမွာ သက္ႀကီးရြယ္အိုတိက ဇာလုပ္ကတ္ေတ။ လူလတ္ပိုင္းနဲ႔ အ ေခ်တိက ဇာလုပ္ကတ္တယ္။ ဇာပိုင္ဓေလ့စ႐ိုက္တိရွိေရ။ ကုသိုလ္ယူၿပီးခ်ိန္မွာ ဇာပိုင္ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲတိထည့္သြင္းက်င္းပကတတ္ေတ။ စ သျဖင့္ ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းေရ ဓေလ့တိအေၾကာင္း ေျပာျပပီးပါမယ္။
ေတာရြာမွာ နီထိုင္သူတိေရ ဝါကြ်တ္လျပည့္ မေရာက္ခင္ တစ္ရက္အလိုကနီ အလုပ္တိကို လက္စသတ္ထားကတ္ၿပီးေက ဝါကြ်တ္လ ျပည့္နိကို ေရာက္ေတအခါမွာ ဘုရားေက်ာင္းကန္လားၿပီးေက ကုသိုလ္ယူေလ့ ရွိကတ္ပါေရ။ ဝါကြ်တ္လျပည့္နိ မိုးထပိုင္းမွာေက်း ရြာအတြင္းက ရွိရွိသမွ်သက္ႀကီးရြယ္အိုတိ အားလုံးက ရြာဦးဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကို သီလေဆာက္တည္၊ ကုသိုလ္ယူဖို႔လားကတ္ပါ ေရ။ ေနအိမ္အတြင္းမွာေတာ့ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္တိက ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္ဖို႔ လားခကတ္ေတ အဖနဲ႔ အမိ၊ အဘိုးနဲ႔ အေဘာင္႐ို႕အတြက္ တစ္အိမ္တစ္အုပ္က် ဆြမ္းခ်က္ခကတ္ရပါေရ။
ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးေရခါ နိခင္းဆြမ္းသုံးခ်ိန္အမွီ ဆြမ္းလာကပ္ရၿပီးေက မိမိနီအိမ္က ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို တစ္ေယာက္လားေရဆိုေက ဆြမ္း တစ္အုပ္၊ ၂ ေယာက္လားေရေကရင္ ဆြမ္း ၂ အုပ္ ယင္းပိုင္ ကပ္ကတ္ရပါေရ။ ဥပုသ္သည္တိအတြက္လာကပ္ေတ ဆြမ္းကို ရြာထဲက လူပ်ိဳအပ်ိဳတိက ေက်ာင္းထက္မွာဗ်ာလ္ သိမ္းဆည္းထားလိုက္ကတ္ၿပီးေက ဥပုသ္သည္မတိအတြက္ ဆြမ္းခ်ဳိင့္ကုိေတာ့ သူ႐ို႕နီထိုင္ေရ ေက်ာင္းသခၤန္းကို ယူလားကတ္ရပါေရ။
အသက္ ၄၀ ေက်ာ္အရြယ္ ေဒၚသန္းႏုက အခုပိုင္ ေျပာျပပါေရ။
“ေက်ာင္းကို လားကတ္တယ္။ ေက်ာင္းကိုေရာက္ေက ၈ ပါးသီလယူေရ။ ဥပုသ္သည္မအခန္း သီးသန္႔ဟိမ့္ေရ။ အမ်ိဳးသားတိအတြက္ဆိုေက ေက်ာင္းထက္မွာေပါ့။ သီလယူၿပီးကတ္ေက တရားထိုင္ထိုင္ ပုတီးစိပ္စိပ္ ယပိုင္နီကတ္တယ္။ ဆြမ္းသုံးခ်ိန္က်ေကေတာ့ ဥပုသ္သည္မတိကိုဆိုေက သခၤန္းမွာ လားကပ္ရေရ။ အမိဆိုအမိ၊ အေဘာင္ဆိုအေဘာင္ေပါ့။ ေယာက္်ားမွာဆိုေကေလ့ အဖဆိုအဖ၊ အဖိုးဆိုအဖိုး ယပိုင္ကပ္တယ္။ ဆြမ္းသုံးခ်ိန္က်ေက ဟိုဥပုသ္သည္ပါးက တစ္ဇြန္း၊ ေဒဥပုသ္သည္ပါးက တစ္ဇြန္းယူၿပီးေက ဆြမ္းကပ္တယ္။ ဥပုသ္သည္မတိမွာဆိုလည္း ေဒအတိုင္းယာ။”
ဆြမ္းကပ္ေတခါ အထူးသျဖင့္ အေခ်တိ လာေရာက္ကပ္ေလ့ရွိကတ္ၿပီးေက အေခ်မရွိေရ အိမ္တိကမွ အိမ္မွာ က်န္ခေရ လူႀကီး၊ လူလတ္ပိုင္းတိက ကပ္ကတ္ပါေရ။ ဥပုသ္သည္၊ ဥပုသ္သည္မတိက ဆြမ္းလာကပ္ေတလူတိအတြက္ ေငြအေၾကြတိဖ်က္ၿပီးေက အသင့္ျပင္ဆင္ထားပနာ (အထူးသျဖင့္ ကေလးငယ္တိအတြက္) မုန္႔ဖိုးအျဖစ္ ပီးကမ္းေလ့ရွိကတ္ပါေရ။
“ဆြမ္းလာကပ္ေတအေခ်တိကို အေဘာင္မတိကျဖစ္ျဖစ္၊ အမိတိကျဖစ္ျဖစ္ ေရွ႕လာခိုးေက ယင္းခါကဆိုရင္ ဖဲသာ ၅၀၊ ၁၀၀ ယပိုင္ပီးကတ္တယ္။ မုန္႔ဖိုး စရိတ္ေပါ့ေလ။ ဆိုေက ဆြမ္ခ်ဳိင့္ေခ်နဲ႔ ျပန္ယူလာကတ္တယ္။ ဆြမ္းသုံးလို႔ၿပီးစြာနဲ႔ တစ္ခါျပန္ ေရွ႕ခိုးၿပီး ေက အားလုံးသိမ္းလို႔ ဆင္းလာကတ္တယ္။”
ဆြမ္းလားကပ္လို႔ အျပန္လမ္းမွာေတာ့ ခ်ဳိင့္ထဲပါလာေရ ဆြမ္းလက္က်န္တိကို သစ္ရိပ္၊ ဝါးရိပ္မွာခိုၿပီးေက အေခ်အငယ္တိက အုပ္စုဖြဲ႔ ဝိုင္းဝန္းစားသုံးကတ္စြာကလည္း ေပ်ာ္စရာတစ္ခုပါ။ နိခင္းပိုင္းေလာက္က်ရင္ေက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို ေရာက္ရွိနီကတ္ေတ ဥပုသ္သည္ႀကီးငယ္႐ို႕ သီလေဆာက္တည္ တရားထိုင္နဲ႔ ေက်ာင္းမွာဗ်ာလ္ တစ္နီကုန္ အခ်ိန္ျဖဳန္းကတ္ပါေရ။
ညနီပိုင္းေရာက္ေတအခ်ိန္မွာလည္း တစ္ခ်ိဳ႕က ေက်ာင္းမွာဗ်ာလ္ ညအိပ္ေလ့ရွိကတ္ေတပိုင္ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ အိမ္ျပန္အိပ္ကတ္ပါေရ။ သူ႐ို႕တိအတြက္ ညအိပ္ဖို႔ ပဆိုးတိ၊ ေခါင္းအုံးနဲ႔ လိုအပ္ေတ ပစၥည္းပစၥယတိကိုလည္း အိမ္မွာက်န္ခေရ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္တိကလား ပုိ႔ကတ္ရျပန္ပါေရ။
ေဒပိုင္နဲ႔ဗ်ာလ္ နိလယ္ဘက္ေရာက္လာခါ တရားထုိင္သူထုိင္ ပုတီးစိပ္သူစိပ္ ကိုယ့္အယူဆနဲ႔ ကိုယ့္အယူဆနီကတ္တယ္။ ညေနဖက္ ၃၊ ၄ နာရီေလာက္ဆိုရင္ ဆရာေတာ္က ၈ ပါးသီလထပ္ပီးေရ။ တရားနာေရ။ ၿပီးေက ေက်ာင္းမွာနီကတ္တယ္။ ကြ်န္းမွာဆိုေက ေက်ာင္းမွာ အိပ္ကတ္စြာပဲေလ။ ၿမိဳ႕မွာပိုင္ မဟုတ္။ ေဒမွာကေတာ့ ေက်ာင္းလားေက လိုအပ္ေတ ပုဆိုးတိယူလားကတ္တယ္။ ယူမလားေရ လူတိမွာ ေလ့ အေခ်တိက အခ်ိဳဘူး႐ို႕၊ ဘာ႐ို႕နဲ႔အတူ လားပို႔ရေရလုိ႔လည္း ေဒၚသန္းႏုက ေျပာပါေရ။
ေဒခ်င့္ကေတာ့ လျပည့္နိတစ္နိတည္းမွာ ျပဳလုပ္ကတ္စြာပါ။ လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္နိမွာေတာ့ ေဒထက္မက မ်ားျပားေရ ဓေလ့တိ က်န္ပါ သိေရ။ ေတာဓေလ့၊ သဘာဝအရေတာ့ လျပည့္နိကို သက္ႀကီးရြယ္အိုတိအတြက္လို႔ ဆိုႏိုင္ၿပီး လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္နိကေတာ့ လူပ်ိဳ၊ အပ်ိဳတိအတြက္လို႔ေျပာေကေတာင္ မမွားႏိုင္ပါ။ ဇာလု႔ိလဲဆိုေက ယင္းနိမွာ ကာလသားတိက ရြာထဲလားၿပီးေက အသံခ်ဲ႕စက္ တိနဲ႔ ေအာ္ၿပီးေက ေဒသအေခၚအရ အုပ္ပတ္(ေက်ာင္းတက္)ဖို႔၊ ဆရာကန္ေတာ့ဖို႔အတြက္ ပေဒသာပင္တိကို လိုက္လံျဖန္႔ဝီရပါေရ။
“ေဒနိေက်ာင္းတက္ရဖို႔နိလုိ႔ဆိုေက မိုးထပိုင္း ေန႔လည္စာစားၿပီးစြာနဲ႔ ေက်ာင္းကိုတက္ရယာ။ ေက်ာင္းကိုတက္ၿပီးစြာနဲ႔ အုပ္ (ပေဒသာ) ယူကတ္တယ္။ အရင္ကဆိုေက အုပ္ယူေရ။ ၾကက္လွ်ာကို သုံးေရာင္ဆိုသုံးေရာင္ယူၿပီးေက တစ္အုပ္စီမွာ တစ္ကိုက္ဆို တစ္ကိုက္၊ ကိုက္ခြဲဆိုကိုက္ခြဲ ခြဲၿပီးေက ဇရပ္မွာျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်ာင္းသခၤန္းမွာျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္အုပ္ကိုကိုယ္လုပ္ရေရ။ ႏွီးကိုသုံးဆင့္ဝိုက္တယ္။ ဖဲသာတြဲဖို႔အတြက္။ ၿပီးေက ၾကက္လွ်ာကပ္လို႔ ရွင္ျပဳပြဲတိမွာပါေရ ပေဒသာပုံစံမ်ိဳးေပါ့။”
ပေဒသာတိ ျဖန္႔ေဝၿပီးေနာက္မွာေတာ့ ရြာထဲက ကြန္းေတာင္ကိုင္၊ ပန္းေတာင္ကိုင္ေခ်တိက အေၾကြဖ်က္ထားေရ ဖဲသာတိ၊ ၾကက္လွ်ာ တိနဲ႔ ပေဒသာပင္ကို အလွဆင္ကတ္တယ္လို႔ ဆိုပါေရ။ ေနာက္ၿပီးေက ညေနပိုင္းမွာ အခ်ိန္တစ္ခုသတ္မွတ္လိုက္ၿပီးေက ရြာဇရပ္မွာစုလို႔ ကိုးကြယ္ေရ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို စီတန္းလွည့္လည္လားကတ္ပါေရ။ ေဒပိုင္ အခိုက္အတန္႔တိကေလ့ အပ်ိဳဘဝရဲ႕ မေမ့ႏိုင္ေရ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ တိပါ။ သူ႐ို႕ ငယ္ငယ္က ပေဒသာပတ္ခေရ အေၾကာင္းကိုေလ့ ဝမ္းသာအားရနဲ႔ ေဒၚသန္းႏုပိုင္ အခုပိုင္ ေျပာျပပါေရ။
“ညသား ၄ နာရီဆိုေက ေက်ာင္းတက္ဖို႔လားကတ္ယာ။ ဆရာကန္ေတာ့ဖို႔ေပါ့။ အပ်ိဳလူပ်ိဳတိ အားလုံးက ဇရပ္မွာစုေရ။ စုလို႔သင့္ေက ေရွ႕ကပေဒသာဆိုေက အညႊန္႔အုပ္၊ ၿပီးေက တန္းစီလို႔ ႀကီးစဥ္ငယ္ေလ်ာက္တန္းလို႔ ဆရာကန္ေတာ့ကတ္တယ္။ အကြ်န္႐ို႕ အငယ္ကဆိုေက ကေကာင္းေပ်ာ္ဖို႔ေကာင္းေရ။ ယင္းခါက သဲခုံနဲ႔ ျဂင္းေခ်ာင္းနဲ႔ တစ္ရြာတည္း။ ျဂင္းေခ်ာင္းၿပီးေက သစ္ေခါင္း ေတာ၊ ယာတိုက္၊ မင္းတဲ၊ ေခ်ာင္းဝ ၅ ရြာမွာ။ တစ္ဖြဲ႔က ေခ်ာင္းဝက။ ေနာက္တစ္ဖြဲ႔က တစ္ျခားရြာကဆိုရင္ စကားပုံမွာ အကြ်န္႐ို႕ရြာသား ျမန္လားေရဆိုေက အကြ်န္႐ို႕ရြာသား အရင္ပတ္ရေရ။ အားလုံးတန္းစီၿပီးေက တရြာၿပီးတစ္ရြာ ပတ္ကတ္တယ္။”
ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းတည္းကို တစ္ရြာတည္းက ကိုးကြယ္ေရဆိုေက ျပႆနာမရွိေကေလ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း တည္းကို ၃၊ ၄၊ ၅ ရြာေလာက္က ကိုးကြယ္ဗ်ာလ္ဆိုရင္ေကေတာ့ ပေဒသာပတ္ဖို႔ ရြာအလွည့္က်ေစာင့္ဆိုင္းရပါေရ။
ေစာင္းဆိုင္းၿပီးလို႔ ဆီမီးပူေဇာ္၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းထက္တက္ၿပီးေကေတာ့ ဆရာကန္ေတာ့ၿပီး အိမ္ျပန္ကတ္ပါဗ်ာလ္။
“အရင္ဆုံးေရာက္လားေရ ရြာသားဆိုေက လူပ်ိဳတိက ေနာက္ကနီ တပ်င္းကၿပီး လိုက္ကတ္ေတ။ တီးဝိုင္းတိနဲ႔။ ေလာစပီ ကာေခတ္ျဖစ္လို႔ ေဆာင္းတိလည္း မေပၚသိမ့္။ (ေလာ္စပီကာ) ကလဝေတြနဲ႔ေပါ့။ ေနာက္က်ေရ ရြာသားဆိုေက နီဝင္လားေရ။ ကနီ ကတ္လို႔ တိုးမရႊိလိုက္ယာ။ ၄၊ ၅ ရြာဆိုေကေတာ့ နီဝင္လားလို႔ တစ္ရြာကိုတစ္ရြာေတာင္ စိတ္ဆိုးကတ္သိေရ။ ေက်ာင္းထက္တက္ တရားနာေရ။ ဆရာကန္ေတာ့ၿပီးေကေတာ့ အိမ္ျပန္ကတ္ယာေပါ့။”
ပေဒသာလွည့္လည္ပတ္ကတ္ေတခါလည္း ရြာမွာရွိနီယင့္သားနဲ႔ အပ်ိဳျဖစ္ျဖစ္၊ လူပ်ိဳျဖစ္ျဖစ္ မလိုက္၊ မလာဆိုရင္ သူ႐ို႕ကို ဒဏ္ခတ္ေတ စနစ္တိလည္း ရွိပါေရ။
“ဒဏ္ေၾကးသတ္တယ္ဆိုစြာက ကိုယ့္ရြာမွာ ဝါကြ်တ္နီေရ။ သႀကၤန္က်နီေရဆိုေက အပ်ိဳတိကေတာ့ ေကာင္းမလား။ လူ ပ်ိဳတိက တစ္ျခားရြာတိကို ပတ္ၿပီးလားနီကတ္တယ္။ ယင္းရြာမွာ ေပ်ာ္ျမဴးၿပီးေက လားနီေရဆိုေက သူ႔သူငယ္ခ်င္းနဲ႔ သူ႔ေပါ့ေလ။ ေပ်ာ္ ေပ်ာ္ပါးပါး ထမင္းခ်က္စားၿပီးေက နီကတ္တယ္။ ေက်ာင္းတက္ဖို႔နိရာ မေရာက္လာဆိုေက လူပ်ိဳ၊ အပ်ိဳကို သူ႐ုိ႕ထည့္ဝင္ထားေရ စ႐ိုက္ကို ျပန္ပီးလိုက္တယ္။ သူ႐ို႕ကို အရာမသြင္းယာ။ ဇာပိုင္ဆိုရဖို႔လဲ။ ပါမဝင္လိုက္ယာ။”
ယေကေလ့ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ စီးပြားေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ လူမႈေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း တစ္ျခားတစ္နီတစ္ေက်းကို ေရာက္နီ ေရဆိုေကေတာ့ အလွဴေငြျဖစ္ျဖစ္ ထည့္ဝင္လိုက္႐ုံနဲ႔ ရေရလို႔ ဆိုပါေရ။ ေဒပိုင္ ပေဒသာလွည့္ေရ ကိစၥအၿပီးမွာေတာ့ အိမ္ျပန္ကတ္ၿပီး ေက ရြာထဲက လူႀကီးသူမတိကို ပစၥည္းတိနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္၊ လက္ဗလာနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ လိုက္လံကန္ေတာ့ကတ္ပါသိမ့္ေရ။
ေဒပိုင္ကန္ေတာ့ေကေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕လူႀကီးတိကလည္း စားစရာပစၥည္းျဖစ္ျဖစ္၊ ေငြပဲျဖစ္ျဖစ္ အျပန္အလွန္အနီနဲ႔ ျပန္လည္ပီးကမ္းေလ့ရွိ ကတ္ၿပီးေက ကန္ေတာ့လို႔ ရေရေငြနဲ႔ ထည့္ဝင္ကတ္ေတ ေငြနဲ႔ ေပ်ာ္ေကာင္းေပ်ာ္ဖြယ္ ထမင္းေပါင္းခ်က္စားကတ္တယ္လို႔ ဆိုပါေရ။
ဗုဒၵဘာသာဝင္တိကေတာ့ ဝါတြင္းကာလမွာ အိမ္ေထာင္ျပဳေရ အယူတိကို လက္ခံေလ့ မရွိကတ္ပါ။ ယင္းေၾကာင့္ ဝါတြင္းကာလ ေနာက္ဆုံးနိျဖစ္ေတ သီတင္းကြ်တ္ပြဲေတာ္ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ခ်စ္သူစုံတြဲတိအတြက္ လက္ထက္ဖို႔ အခ်ိန္ေကာင္းပါပဲ။
“တရားတိဘာတိ နာၿပီးေက ဆင္းလာကတ္ယာ။ ဝါကြ်တ္ဗ်ာလ္ေလ။ ဝါကြ်တ္ေက လူပ်ိဳမွာလည္း ခိုးခ်င္သူကိုခိုး။ အပ်ိဳမွာလည္း လိုက္ခ်င္သူနဲ႔လိုက္။ ယင္းေခတ္က ယပိုင္ဗ်ာလ္။ ဝါမကြ်တ္ဘဲ မယူရ။”
620 total views, 1 views today